"Deprem ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Zarar Görebilirlik: Kadınların Katmerli Deprem Deneyimleri, Hatay, 2023" Projesi
Proje Adı: "Deprem ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Zarar Görebilirlik: Kadınların Katmerli Deprem Deneyimleri, Hatay, 2023"
Proje Amacı: Maltepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) kapsamında yürütülen bu çalışma, Hatay ilinde deprem sonrasında 18 yaş üstü kadınlarla gerçekleştirilen bir araştırmaya odaklanmıştır. Proje, depremin ardından ortaya çıkan toplumsal cinsiyete dayalı zarar görebilirlik ve bu zarar görebilirliği oluşturan koşulların, kadınlar üzerindeki “katmerli yükü” incelemeyi amaçlamaktadır.
Araştırmanın temel amacı, afet sosyolojisi literatüründe belirlenen toplumsal cinsiyete dayalı zarar görebilirlik farklılıklarını temel alarak 6 Şubat 2023 tarihindeki depremin etkilediği Hatay'da yaşayan kadınların deprem sırasında ve sonrasında toplumsal cinsiyete bağlı olarak yaşadıkları katmerli yükleri ve sosyal, ekonomik, fiziksel ve çevresel zarar görebilirliklerini incelemektir. Kuşaklar, etnik yapı, sosyoekonomik durum, eğitim ve afete yaklaşım gibi faktörlerin bu yükleri nasıl etkilediği detaylı bir şekilde analiz edebilmektir.
Proje Ekibi:
Proje Yöneticisi:
- Doç. Dr. Gökçesu Akşit Dudaklı
Diğer Proje Üyeleri:
-
- Prof. Dr. Belma T. Akşit
- Deniz Erben
- Zahide Özdemir
- Batuhan Kalaycıoğlu
- Kaya Yüksek
Araştırma Arka Planı:
6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremler, Hatay ilini etkileyerek bölgede önemli yıkımlara neden olmuştur. Araştırma Hatay ilinin Antakya, İskenderun ve Arsus ilçelerinde başlayacaktır. Projede ekonomik, sosyal, fiziksel ve çevresel zarar görebilirlik kategorilerini detaylandırarak, kadınların afet sonrasında karşılaştıkları zorlukları ele alınacaktır. Katılımcılara kartopu yöntemiyle ulaşılacaktır. Depremin ardından Hatay dışına göç eden kadınlara araştırma esnasında ulaşılacak olup bu ilçelerden göç etmiş olmaları gözetilecektir. Ayrıca kadınların kuşaklararası yüklerine üç farklı yaş grubu özelinde bakılacaktır
Metodoloji: Proje kapsamında derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmeleri kullanılacaktır. Katılımcıdan elde edilen veriler, gözlem, görüşme ve ses kayıtları aracılığıyla toplanacaktır.
Beklenen Çıktılar: Projenin başarıyla tamamlanması durumunda, elde edilen bulgular en az bir makale ile yayımlanacak ve afet sosyolojisi alanındaki literatüre önemli bir katkı sağlayacaktır. Kadınların toplumsal cinsiyete dayalı zarar görebilirlikleri ve katmerli yükleri konusundaki bu derinlemesine analiz, afet yönetimi ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarına rehberlik edebilir niteliktedir.
Bu proje, Hatay'daki depremin etkilerini anlamak ve kadınların afet sonrasındaki deneyimlerini değerlendirmek adına kapsamlı bir inceleme sunmayı hedeflemektedir, ayrıca sadece inceleme ve araştırma yapmayla yetinmeyip aynı zamanda uygulamaya yönelik planlamalar da içermektedir. Aşağıda bunların bazı temel örnekleri sunulmuştur.
1. ÖN ARAŞTIRMA
Kahramanmaraş depremlerinin Hatay'da bıraktığı etkileri tam olarak değerlendirmek ve anlamak amacıyla, 18 yaş üstü kadınlarla derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmeleri planlanmıştı. Bu görüşmeler vasıtasıyla, kadınlar üzerinde oluşan katmerli yükte kuşaklararası farklar ve depremin Hatay'dan ayrılmaya veya Hatay'da kalmaya etkilerinin daha detaylı bir şekilde ele alınması amaçlanmıştı.
Araştırma 24-29 Ekim 2023 tarihlerinde ön araştırma ekibimiz Prof. Dr. Belma Akşit ve Deniz Erben hocalarımızın, önce uçak vasıtasıyla Adana havalimanına, ardından da Hatay ilinin Antakya, İskenderun ve Samandağ ilçelerine yaptıkları ziyaretlerle başladı.
Katılımcılara ulaşmak için Elidor şirketi vakfından aracılığıyla konteynerkentlerde yaşayan 20 kadınla bir odak grup görüşmesi gerçekleştirildi. Ayrıca yine farklı konteynerkentlerde, ya da kendi evlerinde yaşayan farklı yaş gruplarından 9 kadınla derinlemesine görüşmeler yapıldı. BU arada Hatay'dan ayrılan kadınlara da bu ön araştırma esnasında ulaşılmaya çalışıldı ve bu kişilere kartopu yöntemiyle ulaşılmaya çalışıldı (Samandağ Vakıfköy’de yapılan bir görüşme yapılırken oradan İstanbul’a gelen 2 kişi olduğu öğrenildi ve hemen burada da onlarla görüşüldü). Ayrıca, kadınların kuşaklararası yükleri üzerinde odaklanarak, üç farklı yaş grubu özelinde detaylı bir inceleme yapıldı. Bu yaklaşımla, depremin etkilerinin yaş grupları arasında daha ayrıntılı bir şekilde anlaşılmasına olanak tanınmasına çalışılmıştır.
2. TEKSTİL ATÖLYESİ
2. 1. Dikiş Makineleri Bağışı
Gerçekleştirilen "Deprem ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Zarar Görebilirlik: Kadınların Katmerli Deprem Deneyimleri, Hatay, 2023" araştırması sırasında, hem kadınların ihtiyaçlarını karşılamak hem de deprem bölgesinde önceden planlanan konteyner kentlerinden birinde ailelerin ihtiyaçlarını karşılamak ve hem kadınlar hem gençler için bir "Tekstil Atölyesi" kurma şansına ulaşıldı. Mert Tekstil Atölyesinden Şemsettin Kayaaslan ve Hasan Hüseyin Tosun Beylerin de desteğiyle 6 işleyen profesyonel makineyi (teknik bilgiler aşağıda paylaşılmıştır) bireysel kaynaklarımızla satın aldık ve bağış olarak bölgeye göndermeye karar verdik. Atölye sahipleri ile temasa geçerek hep birlikte çalışma yürütenler olarak bireysel bir bağış yapmanın bizi motive ederken oradaki insanları da motive edeceğini düşündük. Buradaki asıl amacımız hem kadınların bu ihtiyaçların karşılanması hem de altı makinelik bu setin deprem bölgesinde bir atölye kurmak için belki bir başlangıç olarak ihtyaçların karşılanmasına vesile olması oldu. Bağışımızı orada faaliyetlerini sürdürdüğünü bildiğimiz “Yardım Konvoyu Derneği” aracılığı ile resmi kurumlardan alınacak izinlerle ve onların işbirliği ile bir konteyner kentte kurulacak olan atölyeye dönüştürülmesi planlanmaktadır.
Yardım Konvoyu Derneği'nin afetle ilgili 20 yılı aşkın bir süredir çalıştığını bildiğimiz başkanı Nuran Kızılkan ve Levent Öztürk ile yapılacak protokolle, dikiş makinelerinin en verimli şekilde kullanılması için bir an önce harekete geçilmesi amaçlanmaktadır. Bu atölye ile, sadece araştırma faaliyetleriyle sınırlı kalmayıp, deprem bölgesindeki ihtiyaçlara yönelik pratik çözümler sunarak toplumsal fayda sağlanması hedeflenmektedir.
Bağışlanacak Dikiş Makineleri Hakkında Teknik Bilgi
I. 2 adet 4 iplik overlok makinası,
II.1 adet manüel Singer düz makine,
III. 1 adet yarı otomatik Singer düz makine,
IV. 1 adet Resme makinası,
V. 1 adet 3 iplik overlok regula makinası.
Galeri:
.jpeg)
