Birleşmiş Milletler tarafından 26 Ocak olarak ilan edilen Uluslararası Temiz Enerji Günü’nün önemini, sürdürülebilirlik bağlamında değerlendirmek gerekir. Temiz enerji kaynaklarının teşviki, BM’nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) ile doğrudan ilişkilidir. Temiz enerjiye geçişin iklim değişikliği, ekonomik kalkınma ve sosyal adalet üzerindeki etkileri ele alınmalıdır.
Bu anlamda, Enerji, modern toplumların temel dinamiğidir ve ekonomik büyümenin anahtarıdır şeklinde konuya yaklaşılabilir. Ancak, fosil yakıt kullanımı çevresel bozulmalara, karbon salınımlarına ve iklim değişikliğine neden olmaktadır. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler (BM), sürdürülebilir ve erişilebilir enerjiye vurgu yaparak 26 Ocak’ı Uluslararası Temiz Enerji Günü olarak ilan etmiştir. Çünkü, Temiz enerji kaynakları (Güneş, Rüzgar, Hidroelektrik, Jeotermal ve Biyokütle), sera gazı emisyonlarını azaltarak çevresel sürdürülebilirliği desteklemektedir. Aynı zamanda, enerji arz güvenliğini artırarak ekonomik büyümeye ve sosyal refaha katkıda bulunmaktadır. Bu doğrultuda, temiz enerji kullanımı üç temel sürdürülebilirlik boyutuyla ilişkilendirilmektedir:
- Çevresel Sürdürülebilirlik: Temiz enerji, karbon salınımını azaltarak küresel sıcaklık artışını sınırlandırmada kritik bir rol oynar. Ayrıca, hava ve su kirliliğinin azalmasını sağlayarak ekosistemleri korur.
- Ekonomik Sürdürülebilirlik: Yenilenebilir enerji teknolojileri, yeni iş imkanları yaratarak istihdama katkıda bulunur. Ayrıca, enerji ithalatına olan bağımlılığı azaltarak yerel ekonomileri güçlendirir.
- Sosyal Sürdürülebilirlik: Temiz enerjiye erişim, enerji yoksulluğunu azaltarak toplumların yaşam kalitesini artırır. Kırsal bölgelerde enerjiye erişimin sağlanması, eğitim ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine olanak tanır.
Bilindiği üzere, BM’nin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi (SKH) arasında özellikle SKH-7 (Erişilebilir ve Temiz Enerji) temiz enerji politikaları ile doğrudan ilişkilidir. Bunun yanı sıra, SKH-13 (İklim Eylemi), SKH-8 (İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme) ve SKH-11 (Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar) gibi hedefler de temiz enerjinin yaygınlaştırılmasıyla desteklenmektedir.
- SKH-7: Erişilebilir ve Temiz Enerji
- 2030’a kadar herkesin güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimini sağlamak,
- Yenilenebilir enerji kullanım oranını artırmak, ve
- Enerji verimliliğini artırmak hedefindedir.
- SKH-13: İklim Eylemi
- Karbon salınımlarını azaltmak için yenilenebilir enerji kullanımını teşvik etmek ve
- İklim değişikliği ile mücadelede enerji dönüşümünü hızlandırmak hedefindedir.
- SKH-8: İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme
- Temiz enerji sektöründe yeni iş olanakları yaratmak ve
- Yeşil ekonomi modellerini teşvik etmek hedefindedir.
- SKH-11: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar
- Kentsel alanlarda yenilenebilir enerji kullanımını yaygınlaştırmak ve
- Akıllı şehir uygulamalarını teşvik etmek hedefindedir.
Sonuç olarak, Uluslararası Temiz Enerji Günü, temiz enerji kaynaklarının önemine dikkat çekerek küresel ölçekte bizlere farkındalık yaratmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için yenilenebilir enerji yatırımlarının artırılması, fosil yakıtlardan kademeli olarak vazgeçilmesi ve temiz enerji politikalarının güçlendirilmesi gerektiği aşikardır. Karar vericiler, özel sektör ve toplumun tüm paydaşlarının temiz enerjiye geçiş sürecinde aktif rol almaktadır. Bu bağlamda, enerji dönüşümünü hızlandıran teşvik mekanizmaları ve sürdürülebilir kalkınma odaklı stratejileri takip etmemiz ve benimsenmemiz gerekmektedir. Daha yeşil ve yaşanabilir bir dünya için temiz enerjiyi hep birlikte benimsememiz ve kullanmamız dileğiyle…